„Ludzka zdolność do obciążania jest jak bambus o wiele bardziej elastyczna, niż by się wydawało na pierwszy rzut oka”.
– Jodi Picoult
Każdy z nas doświadcza w swoim życiu trudnych chwil, od codziennych wyzwań po traumatyczne wydarzenia o trwalszym wpływie, takie jak śmierć ukochanej osoby, wypadek, który zmienia życie lub poważna choroba.
Psychologowie definiują odporność jako proces dobrej adaptacji w obliczu przeciwności losu, traumy, tragedii, zagrożeń lub znaczących źródeł stresu – takich jak problemy rodzinne, kryzys w związku, poważne problemy zdrowotne lub stresory związane z pracą i finansami. O ile odporność obejmuje „odbijanie się” od tych trudnych doświadczeń, może również obejmować głęboki rozwój osobisty. Chociaż te niekorzystne zdarzenia, podobnie jak wzburzone wody rzeczne, są z pewnością bolesne i trudne, nie muszą decydować o wyniku Twojego życia. Istnieje wiele aspektów Twojego życia, które możesz kontrolować, modyfikować i rozwijać. Na tym polega rola odporności. Stanie się bardziej odpornym nie tylko pomaga przetrwać trudne okoliczności, ale także umożliwia rozwój, a nawet poprawę swojego życia po drodze.
Rozwój odporności to osobista podróż. Kluczem do sukcesu jest określenie sposobów, które będą dla Ciebie dobre, jako część własnej strategii wspierania odporności. Celowa praktyka w połączeniu z samoświadomością ma kluczowe znaczenie dla wzmocnienia odporności. Ćwiczenia związane z prężnością to sposób, w jaki możemy ją rozwijać jak mięśnie, ponieważ należy nad nią pracować, aby stać się silniejszym.
Zdolności te można rozwijać poprzez małe, stopniowe zwycięstwa. To nawyki, które stanowią podstawę naszych mentalnych przekonań, mają znaczenie, gdy życie staje się trudne. O treningu odporności psychicznej napiszę w kolejnym wpisie na blogu.
PRZETESTUJ SIĘ
Nieżyjący już dr Al Siebert, założyciel The Resiliency Center w Portland w stanie Oregon, opracował szybki test odporności. Quiz pochodzi z książki The Resilience Advantage (2015).
Oceń siebie na skali od 1 do 5 gdzie 1 = zdecydowanie się nie zgadzam a 5 = zdecydowanie się zgadzam:
- Zwykle jestem optymistą. Widzę trudności jako tymczasowe i spodziewam się ich przezwyciężenia.
- Uczucie złości, straty i zniechęcenia nie trwa długo.
- Potrafię tolerować wysoki poziom niejasności i niepewności co do sytuacji.
- Szybko dostosowuję się do nowych osiągnięć. Jestem ciekawy. Zadaję pytania.
- Mam dystans do siebie i tego co robię. Znajduję humor w trudnych sytuacjach i potrafię się z siebie śmiać.
- Wyciągam cenne wnioski z moich doświadczeń i doświadczeń innych.
- Jestem dobry w rozwiązywaniu problemów.
- To co robię, robię dobrze.
- Jestem mocny i wytrzymały. Dobrze radzę sobie w trudnych chwilach.
- Przekształciłem nieszczęście w szczęście i znalazłem korzyści w złych doświadczeniach.
Odczytaj swoje wyniki za pomocą następującego klucza:
Mniej niż 20: Niska odporność
Możesz mieć problemy z radzeniem sobie z presją lub niepowodzeniami i możesz czuć się głęboko zraniony każdą krytyką. Kiedy coś nie idzie dobrze, możesz czuć się bezradny i pozbawiony nadziei. Rozważ zasięgnięcie profesjonalnej porady lub wsparcia w rozwijaniu umiejętności w zakresie odporności. Połącz się z innymi, którzy podzielają Twoje cele rozwojowe.
10-30: Przeciętna odporność
Masz kilka cennych umiejętności zwiększających odporność, ale także wiele miejsca na ulepszenia. Staraj się wzmacniać cechy, które już posiadasz i kultywować cechy, których ci brakuje. Możesz również chcieć skorzystać z zewnętrznego coachingu lub wsparcia.
30-35: Odpowiednia odporność
Jesteś zmotywowanym uczniem, który dobrze radzi sobie z większością wyzwań. Dowiedz się więcej o odporności i świadomie buduj swoje umiejętności, aby znaleźć więcej radości w życiu, nawet w obliczu przeciwności.
35-45: Wysoce odporny
Dobrze radzisz sobie z życiowymi niepowodzeniami i możesz się rozwijać nawet pod presją. Możesz wspierać innym, którzy starają się lepiej radzić sobie z przeciwnościami losu.
„Odporność bardzo różni się od bycia odrętwiałym. Odporność oznacza, że doświadczasz, czujesz, przegrywasz, ranisz. Upadasz. Ale kontynuujesz. ”
– Yasmin Mogahed
OCENA ODPORNOŚCI PSYCHICZNEJ ZA POMOCĄ PROFESJONALNEGO KWESTIONARIUSZA ODPORNOŚCI PSYCHICZNEJ
Kwestionariusz Odporności Psychicznej to psychometryczne narzędzie opracowane do oceny odporności psychicznej. Został opracowany we współpracy profesora Petera Clougha z Huddersfield University i byłego Manchester Metropolitan University oraz Douga Strycharczyka, dyrektora zarządzającego AQR.
Kwestionariusz miał pomóc w uzyskaniu odpowiedzi na cztery pytania:
- Dlaczego niektóre osoby dobrze sobie radzą ze stresorami, z presją oraz wyzwaniami, a inne tego nie potrafią?
- Czy da się zmierzyć mocne i słabe strony ludzi w tym zakresie?
- Czy można poprawić odporność psychiczną ludzi, a tym samym ich wydajność i dobrostan?
- Czy można ocenić skuteczność interwencji przedstawianych jako efektywne?
Ponad 8 lat dogłębnych i innowacyjnych badań pozwoliło stworzyć narzędzie umożliwiające skutecznie badać odporność psychiczną.
Początkowo, pojęcie odporności i kwestionariusz były stosowane głównie w świecie biznesu – celem wsparcia pracowników i menedżerów w zwiększaniu efektywności pracy, zwłaszcza w środowiskach stawiających duże wyzwania (np. służbach ratunkowych) lub piętrzących się przeciwności (np. w czasie kryzysu ekonomicznego 2008/09). Potem zaczęły być stosowane w sporcie, edukacji i służbie zdrowia.
MODEL 4C
Na podstawie naukowej analizy i wieloletnich badań Doug Stycharczyk i prof. Peter Clough wyodrębnili 4 główne czynniki odporności psychicznej, składające się na Model 4C.
W 4C odporność psychiczna składa się z 4 kluczowych elementów, do których należą:
- Kontrola (poczucie wpływu, sprawczość)
- Zaangażowanie
- Wyzwania
- Pewność siebie (wiara we własne umiejętności i swój wpływ na innych).
A. Poczucie wpływu (Control) – ta skala odzwierciedla stopień, w jakim osoba – wedle własnego odczucia – ma wpływ na swoje życie. Niektóre osoby są przekonane, że potrafią wywierać znaczący wpływ na swoje środowisko, że mogą coś zmienić. Inne z kolei czują, że to, co dzieje się wokół, jest poza ich osobistą kontrolą i że nie są w stanie wywierać jakiegokolwiek wpływu ani na siebie, ani na innych. Skala kontroli składa się z dwóch podskal:
- Poczucie wpływu na własne życie – to miara tego, na ile osoba jest przekonana, że to jak wygląda jej życie zależy od niej, to też poczucie, czy uda jej się zrealizować plany i dokonać zmian.
- Umiejętność zarządzania emocjami – to miara tego, na ile osoba zarządza swoimi emocjami oraz w jakim stopniu ujawnia je innym.
B. Zaangażowanie (Commitment) – skala ta pokazuje, na ile dana osoba jest w stanie wytrwać w dążeniu do celu lub realizacji zadania. Niektórzy łatwo się rozpraszają, szybko się nudzą lub kierują uwagę na coś innego, podczas gdy inni wykazują większą wytrwałość.
C. Wyzwanie (Challenge) – ta skala mierzy, na ile osoba postrzega wyzwanie jako szansę, a na ile jako problem lub zagrożenie. Są osoby, które zazwyczaj aktywnie poszukują takich okazji do samorozwoju, podczas gdy inne mają skłonność do unikania wyzwań ze strachu przed porażką lub z niechęci do wysiłku.
D. Pewność siebie (Confidence) – skala ta odzwierciedla, na ile osoba potrafi przyjmować niepowodzenia jako coś naturalnego, bez utraty opanowania, a nawet umacnia się w przekonaniu, że powinna dalej robić to, co robi. Są osoby, które niepowodzenia wytrącają z równowagi, osłabiających ich wiarę w siebie. Skala pewności siebie składa się z dwóch podskal:
- Wiara we własne umiejętności – to miara wiary osoby, że ma odpowiedni „aparat intelektualny” (wiedzę, umiejętności, wykształcenie i doświadczenie), aby podjąć się konkretnego zadania lub działania i je ukończyć, nawet jeśli będzie to dla niej pod jakimś względem trudne.
- Pewność siebie w relacjach interpersonalnych – to miara, na ile osoba jest asertywna, śmiała w sytuacjach towarzyskich, mniej zależna od zewnętrznych ocen, optymistycznie podchodząca do życia, odporna na krytykę i nieprzychylne uwagi, umiejąca przekonująco prezentować swój punkt widzenia i trwania przy własnym zdaniu, gdy wie, że ma rację.
Model ten ma powszechne zastosowanie w takich dziedzinach, jak biznes, edukacja, zdrowie, sport i usługi społeczne.
Czym charakteryzują się osoby silne i odporne psychicznie?
- Wyznaczają sobie cele i wytrwale dążą do ich realizacji.
- Osiągają lepsze wyniki i sukcesy w życiu osobistym i zawodowym.
- Koncentrują się teraźniejszości i potrafią planować swoją przyszłość.
- Są skuteczne – nie zrażają się przeszkodami, nie poddają się po porażkach, podejmują kolejne próby poszukując innych rozwiązań.
- Są otwarte na zmiany, nie mają kłopotu z adaptacją.
- Są bardziej opanowane i spokojne, skuteczniej radzą sobie ze stresem i emocjami.
- Wierzą w siebie! W swój potencjał, własne możliwości i kompetencje.
- Mają poczucie kontroli nad własnym życiem.
- Prezentują naturalną pewność siebie.
- Z łatwością nawiązują nowe relacje, dobrze odnajdują się w otoczeniu nieznanych ludzi
„Różnica między silnym a słabym polega na tym, że ten pierwszy nie poddaje się po porażce”.
– Woodrow Wilson
Czy odporność psychiczną można rozwijać?
Odporność psychiczna jest uważana za cechę osobowości, uwarunkowaną genetycznie, aczkolwiek możemy ją modyfikować poprzez doświadczenie oraz wykształcone pozytywne wzorce zachowań i nawyki. Siła i odporność psychiczna nie jest stała, stąd możemy ją rozwijać praktycznie w każdym wieku. Badania z obszaru epigenetyki oraz neuroplastyczności mózgu wskazują na to, że siła i odporność psychiczna nie jest stała, pewne czynniki mogą ją osłabiać, a inne wzmacniać.
Jeśli:
- Jesteś w zmianie, w obliczu trudnej sytuacji i potrzebujesz wsparcia
- Potrzebujesz lepiej i skuteczniej zarządzać samym sobą
- Czujesz, że nie wykorzystujesz swojego całego potencjału
- Pragniesz awansować na wyższe stanowisko lub zmienić dotychczasową pracę
- Chcesz wzmocnić się w relacjach z przełożonymi, klientami czy współpracownikami albo partnerami
- Chcesz skutecznej i efektywnej zarządzać swoim życiem, radzić sobie z wyzwaniami życiowymi
- Pragniesz budować lepsze relacje osobiste i zawodowe
- Chcesz mieć świadomość własnej siły i odporności psychicznej oraz otrzymać wskazówki do dalszej pracy rozwojowej
- Chcesz potwierdzić czy potencjalny kandydat do pracy, zmiany stanowiska itp. gotowy jest podjąć się nowych wyzwań
Jeżeli przynajmniej raz odpowiedziałeś TAK zapraszam cię do diagnozy poziomu twojej odporności psychicznej za pomocą psychometrycznego Kwestionariusza MTQ48 (Mental Toughness Questionnaire), który składa się z 48 pytań.
Test jest rzetelny i wiarygodny, co potwierdzają liczne badania naukowe. Badanie przeprowadzane jest on-line, a wyniki w postaci raportu ze wskazówkami rozwojowymi przedstawię Ci podczas spotkania (sesji informacji zwrotnej).
„Naszą największą chwałą nie jest to, że nigdy nie upadamy, ale to ,że wzrastamy za każdym razem, gdy upadamy”.
– Konfucjusz
Jakie są korzyści z udziału w badaniu MTQ48?
- określenie poziomu odporności psychicznej pod kątem podejmowania działań w sytuacji niepewności/zmiany,
- uświadomienie sobie mocnych stron,
- zidentyfikowanie cech utrudniających możliwość osiągnięcia sukcesu,
- lepsze zarządzanie sobą,
- otrzymanie konkretnych wskazówek na temat rozwoju słabszych obszarów,
- zadbanie o profilaktykę wypalenia zawodowego,
- wsparcie w podjęciu decyzji zawodowych,
- optymalizacja czasu i środków przeznaczonych na własny rozwój.
Dzięki wynikom otrzymujemy informacje potrzebne do opracowania planu ukierunkowanych działań rozwojowych, co pozwala szybciej i efektywniej osiągnąć zakładane rezultaty.
