kobiecość a mity greckie
Od kilkunastu lat obserwujemy wzrost zainteresowania postaciami bogiń i bohaterek greckich. Powoduje to, że w dyskusji o dialogu i konflikcie pomiędzy kobiecością a męskością, matriarchatem a patriarchatem, między rolą kobiety a rolą mężczyzny, coraz częściej wykorzystuje się grecką symbolikę.
Kobiety pragną dobrze poznać swoje predyspozycje i role społeczne, aby je potem dojrzale wypełniać w wymiarze osobistym i zbiorowym.
Greckie boginie pokazują całe spektrum możliwości rozwoju kobiety w różnych kierunkach. Są w ich losach i zachowaniach archetypowe cechy dziewic, matek ale i wiedźm i czarownic. Dzięki temu mity pokazują dobre i złe, dojrzałe i niedojrzałe aspekty świata kobiet.
Mity greckie pozwalają współczesnym kobietom poznać siebie i odnaleźć własną ścieżkę spośród różnych dróg rozwoju. Są doskonałą inspiracją. Każda kobieta ma możliwość odnalezienia się w warstwie symbolicznej mitu i identyfikacji własnego wzorca.
Cztery funkcje mitów:
Mity zdaniem Josepha Campbell pełnią cztery podstawowe funkcje.
- Po pierwsze, edukacyjną, pokazując wzorce kobiecych zachowań, uczy „jak żyć”.
- Po drugie, socjologiczną, wskazuje porządek społeczny.
- Po trzecie, kosmologiczną, uczy jak rozumieć otaczającą rzeczywistość, a to poznanie ma swoje granice.
- Po czwarte, pełni funkcję mistyczną, która sugeruje, że wszechświat przenika tajemnica i trzeba ją zaakceptować, mimo, że nie da się ona wyjaśnić.
Czerpiąc z podejścia jungowskiego możemy wyróżnić jeszcze funkcję terapeutyczną, którą analitycy jungowscy utożsamiają z funkcją katartystyczną, ponieważ poprzez mit odreagowujemy emocje, frustracje i lęki, uruchamiamy niespełnione nadzieje.
Wewnętrzne wzorce – archetypy
Kobietami i mężczyznami kierują potężne wewnętrzne siły – archetypy. Można je przedstawić pod postaciami greckich bogiń i bogów. Kiedy kobieta zda sobie sprawę z oddziaływujących na nią sił, zdobywa moc, którą daje jej wiedza. Śmiało możemy powiedzieć, że greckie boginie są siłami kształtującymi zachowania współczesnych kobiet.
Żyjące w XXI wieku kobiety sięgając po mity o Atenie, Demeter czy Afrodycie, mogą zrozumieć swoje zachowanie, motywacje, emocje a nawet kryzysy, wobec których stanęły. Mogą odkryć swoje powołanie, to, co je motywuje do działania i rodzi satysfakcję oraz to, co powoduje ich frustrację. Mogą lepiej zrozumieć siebie i rzeczywistość, w której żyją. Znajomość kobiecych archetypów sprawia, że kobiety lepiej rozumieją siebie i swoje związki z mężczyznami, kobietami, rodzicami, kochankami czy dziećmi.
Kiedy kobieta wie, które boginie w niej dominują, zdobywa wiedzę o swoich instynktach, priorytetach, umiejętnościach. Odkrywa, że dokonując wyborów, których inni nie akceptują, może odnaleźć sens swojego życia.
Każda kobieta otrzymuje od swojej bogini dary, który musi odkryć i z wdzięcznością zaakceptować. Archetyp każdej z bogiń może przejawiać się w kobiecie pozytywnym, ale też negatywnym kompleksem. Dostaje więc kobieta w darze cienie, które powinna poznać i przezwyciężyć, jeżeli ma się rozwijać .
Boginie jako archetypy
Jean Bolen, amerykańska analityczka, w swojej książce „Boginie w każdej kobiecie” wymienia siedem bogiń: Artemidę, Atenę, Hestię, Herę, Demeter, Persefonę i Afrodytę. Podzieliła je na trzy kategorie:
- boginie dziewicze czyli Artemida, Atena, Hestia
Nie były skłonne do zakochiwania się. Związki uczuciowe nie odrywały ich od tego, co uważały za ważne. Nie były ofiarami przemocy. Nie cierpiały. Jako archetypy wyrażają kobiecą potrzebę autonomii i zdolność skupiania się na tym, co jest osobiście ważne dla kobiet.
- boginie bezbronne czyli Hera, Demeter, Persefona
Są archetypami bogiń nastawionych na związki, ich tożsamość, samopoczucie i zdrowie zależą od tego, czy pozostają w istotnej relacji. Boginie te są podatne na zranienia, bywały gwałcone, porywane, podporządkowywane lub poniżane przez męskich bogów. Każda z nich cierpiała w swoisty dla siebie sposób, każda w swoim cierpieniu wykazywała symptomy przypominające chorobę psychiczną.
- i bogini alchemiczna (przemiany) Afrodyta.
Afrodyta była niezależna jak dziewicze boginie, lecz zarazem pozostawała w związkach, jak boginie bezbronne. Jej świadomość jest jednocześnie skupiona i rozproszona, pozwalając jej na obustronną wymianę, która ma wpływ zarówno na nią, jak i na drugą stronę. Archetyp Afrodyty skłania kobiety do poszukiwań w związkach raczej intensywności niż stabilności, kobiety pod jego wpływem cenią proces twórczy i są otwarte na zmiany.
Charakterystyka bogiń
Artemida
Jeśli twoja bogini to Artemida, jesteś niezależnym duchem i należysz wyłącznie do siebie. Twoje ciało promienieje zdrowiem i siłą; jesteś pełna wigoru i życia. Kieruje tobą raczej energia fizyczna niż mentalna. Czujesz się spełniona bez mężczyzny u boku i nigdy nie poświęciłabyś własnego ja dla romantycznego partnera. Umiesz wyznaczać granice, a w związki wchodzisz na własnych warunkach – krótko mówiąc, umiesz sobie radzić sama. Niekiedy odstrasza to mężczyzn.
Atena
Jeśli najbliższa jest ci Atena, masz jasny wzrok, bystry umysł, umiesz sobie radzić w życiu i masz talent twórczy. Wśród przyjaciół odgrywasz rolę mądrego doradcy – zawsze masz w zanadrzu celną uwagę. Jesteś przekonana, że kobiety mogą osiągnąć tyle samo co mężczyźni. Nic dziwnego, że tak wiele czasu poświęcasz swej karierze! Kobiety spod znaku Ateny myślą głową a nie sercem. Starannie chronisz swoją intymność, emocje i bezbronność. Jeśli chcesz obudzić w sobie kobiecość, musisz wykazać w tym kierunku tyle pasji, ile poświęcasz życiu intelektualnemu. Twoja silna, męska strona musi połączyć się z kobiecą – siła ze słabością, zdolności twórcze z opiekuńczością, a inteligencja z wyobraźnią. Pozwól przemówić w sobie Hestii i Afrodycie.
Hestia
Jeśli bliskie ci są cechy Hestii, rozumiesz znaczenie własnego, świętego miejsca, czy to w postaci pokoju, czy też pory dnia, gdy uwalniasz umysł od natłoku myśli i doświadczasz spokoju. Dom jest twoją świątynią, zarazem jednak niesiesz go ze sobą wszędzie, nieważne kto ci towarzyszy. Wiesz, że sens twojego życia wyrasta z duchowości. Ta świadomość daje ci poczucie bezpieczeństw. Nie szukasz poklasku ani dóbr materialnych; dbasz o przyjaciół i rodzinę, obdarzając ich bezwarunkową miłością.
Hera
Jeśli masz wiele cech Hery, znajdujesz spełnienie w związkach, a małżeństwo uważasz za trwałą wspólnotę. W małżeństwie nie odczuwasz frustracji ani niechęci, ponieważ jesteś dla swego małżonka równoprawną partnerką. Szukasz mężczyzn pewnych siebie i odnoszących sukcesy, ponieważ odpowiada ci, że możesz się spełniać dzięki nim (a oni dzięki tobie). Dopóki twój partner szanuje małżeństwo w takim stopniu jak ty, i docenia cię, będziesz szczęśliwa. W przeciwnym razie musisz skupić się na własnym rozwoju i odkryć własną, niezależną od partnera osobowość.
Demeter
Jeśli pasujesz do archetypu Demeter jesteś opiekunką i strażniczką. Masz szczodre serce i lubisz obdarzać innych miłością. Kieruje tobą najpotężniejszy instynkt – dawanie życia i bezinteresownego poświęcenia. Chcesz się opiekować wszystkimi wokół, nie tylko własnymi dziećmi. Krótko mówiąc, chcesz być wszystkim dla każdego i dlatego twoje własne potrzeby pozostają niekiedy niespełnione. Musisz nauczyć się mówić „nie”, wyznaczać granice jak Artemida, stawiać siebie na pierwszym miejscu, jak Afrodyta. Dzięki temu będziesz nalewać innym nektaru z kubka, w którym się przelewa a nie z takiego, który jest do połowy pusty.
Persefona
Jeśli masz wiele cech Persefony, jesteś osobą eteryczną i nie z tego świata, obdarzoną dużym talentem twórczym. Bez względu na wiek, pozostajesz młoda duchem. Poznałaś też poczucie straty emocjonalnej i fizycznej. Te doświadczenie sprawiło, że musiałaś stawić czoło ciemnej stronie własnej natury; dzięki temu jesteś dziś silniejsza, bardziej niezależna, tolerancyjna i wyrozumiała dla innych. Być może weszłaś też na ścieżkę przeżyć duchowych, skupiając się na własnym wnętrzu i bliskich kontaktach z przyjaciółmi. Jesteś w stanie przyjmować trudne doświadczenia, stawić im czoło i radzić sobie z nimi. Dzięki tej umiejętności posiadłaś dar empatii – rozumiesz przez co przechodzą ludzie.
Afrodyta
Jeśli twoim życiem rządzi Afrodyta, twoje główne atuty to kobiecość i dusza pełna pasji. Jesteś osobą charyzmatyczną i pewną siebie, lubisz swoje ciało, nie masz ograniczeń seksualnych. Mężczyźni lecą na ciebie jak pszczoły do miodu; zaspokaja to twoje potrzeby erotyczne. Na ogół jednak unikasz stałych związków, ponieważ cenisz sobie wolność; może to prowadzić do poczucia samotności, a nawet pustki, gdy związek się kończy. Aby znaleźć sposób na utrzymywanie bardziej stałych związków, musisz wprowadzić do swojego życia więcej cech związanych z boginią Herą.
W każdej kobiecie potencjalnie obecne są wszystkie boginie. Kiedy kilka z nich rywalizuje o dominację, kobieta musi zdecydować, jaki aspekt samej siebie chce wyrazić i kiedy to zrobić. W przeciwnym razie będzie przeżywać nieustający konflikt.
